جدايي خراسان بزرگ(هرات) از ايران

159 سال پيش در روز 27 نوامبر 1856 ، برابر با ششم آذرماه 1235 ه.ش انگلستان فرمان لشکرکشي به ايران را داد تا افغانستان را از خاک ايران جدا کند!

نيروهاي انگليسي مستقر در هند با چندين ناو توپدار ونفربر از تنگه هرمز گذشتند و وارد خليج فارس شدند تا با ايران وارد جنگ شوند. 27 روز پيش از آن (يکم نوامبر 1856) دولت انگلستان به ايران ـ ايراني که در شمال و جنوب به دريا متصل است ولي فاقد نيروي دريايي موثر بود اعلان جنگ داده بود. دولت لندن که بر شبه قاره هند مسلط شده و خودرا مالک آن مي پنداشت مايل بود که ميان هندوستان لندن و متصرفات روسيه و قلمرو دولت تهران که روابط بهتري با روسيه داشت، منطقه حايل ايجاد کند و ايران خاوري را که افغانستان ناميده بود به سران طوايف آن بسپارد و جدا کند. دولت لندن در سپتامبر و اکتبر آن سال از تهران خواسته بود که نظاميان و ماموران خودرا از هرات و مناطق تاجيک نشين که ساختار قبيله اي نداشتند خارج سازد و چون تهران به جاي پاسخ موافق برشمار نيروها و ماموران خود در آن مناطق افزود پس از يک اخطار، اعلان جنگ داده بود و شش روز در انتظار واکنش تهران به اين اعلان جنگ نشسته بود. لندن در اين فاصله چون پاسخي دريافت نداشت ششم نوامبر به حکمران خود در هندوستان دستور اعزام نيرو و ناو توپدار براي تصرف بوشهر، خارک و خرمشهر داد. لندن از وضعيت تهران به خوبي آگاه بود و مي دانست که نه نيروي کافي براي اعزام به جنوب را دارد و نه حال بسيج نيروهاي محلي جنوب و داوطلبان غير نظامي محل را نيروهاي انگليسي تا يکم ژانويه سال 1857 (درست دو ماه پس از روز صدور اعلان جنگ) خارک و خرمشهر و بندر بوشهررا (نه همه اين منطقه را که داوطلبان محلي مقاومت جانانه کردند و به انگليسي ها تلفات وارد ساختند) تصرف کردند و دولت وقت ايران را (که احتمالا از ادامه مقاومت مردم فارس بي اطلاع بود) مجبور به صرف نظر کردن از هرات ساختند که قرنها حاکم نشين خراسان، زادگاه شاه عباس و يکي از مراکز فرهنگ و ادب ايران بوده است.